Daan Roovers juryvoorzitter nieuwe Melanie Petersprijs

Daan Roovers is docent publieksfilosofie, onderzoeker en programmamaker. Ze schrijft boeken over filosofie, en is lid van onder meer de Raad voor Openbaar Bestuur.

Ondanks je drukke agenda ruim je tijd in voor de rol van juryvoorzitter. Wat waren je overwegingen om ‘ja’ te zeggen toen je hiervoor gevraagd werd?
‘Allereerst is het een enorme eer om bij te dragen aan deze nieuwe prijs. Bovendien raakt de prijs mij zowel persoonlijk als professioneel. Ik heb altijd veel waardering gehad voor Melanie en voor het werk dat ze deed.’

Dus je kende Melanie goed?
‘Ik kwam haar regelmatig tegen, omdat onze werkterreinen overlappen. Dat begon al zo’n vijftien jaar geleden, toen zij nog directeur was van Studium Generale van de Universiteit Utrecht. Ik was in die tijd hoofdredacteur van Filosofie Magazine. We organiseerden allebei bijeenkomsten met wetenschappers en een breed publiek. Zij richtte zich breed op de wetenschap, ik vooral op filosofie. We wisselden ervaringen uit, en bezochten regelmatig elkaars debatten.’

Wat viel je op aan haar, wat maakte indruk?
‘Melanie had een enorme gedrevenheid. Ze had een onvermoeibare ambitie om mensen buiten de wetenschappelijke wereld te betrekken bij het gesprek over wetenschap en technologie.’

Lijk je wat dat betreft op haar?
‘Ja, in elk geval overlappen onze drijfveren voor een groot deel. Het gaat ons allebei niet alleen om het top-down toegankelijk maken van wetenschappelijke kennis naar de buitenwereld. We vinden het allebei heel belangrijk dat er vooral ook geluisterd wordt naar mensen in de maatschappij, om te weten wat er leeft. Melanie en ik komen allebei uit Zuid-Nederland: Melanie uit Limburg, ik uit Brabant. Mogelijk speelt dat ook mee in een zekere anti-elitaire houding die mij drijft, en die ik ook bij haar herkende. Praat niet over mensen, maar mét mensen.’

Je wijst vaak op het belang van een goed publiek debat. Waarom vind je dat zo belangrijk?
‘Het leven in een democratie vraagt veel van burgers. Je moet goed geïnformeerd zijn om op een goede manier een mening te kunnen vormen. Daarvoor is het noodzakelijk dat iedereen toegang heeft tot kennis, en dat je ook je eigen kennis en mening kunt inbrengen.’

Hoe kan de nieuwe Melanie Petersprijs bijdragen aan dit publieke debat?
‘Met de prijs kunnen we aansprekende projecten en personen onder de aandacht brengen, die een nieuw perspectief inbrengen. Dit kan een technische innovatie zijn, maar ook bijvoorbeeld een idee om onze samenleving of democratie anders te organiseren. Ik las onlangs bijvoorbeeld over een nieuwe methode om voorrondes van verkiezingen te organiseren in de Verenigde Staten. Het ging om een nieuw systeem, met meerdere stemrondes, gericht op het verminderen van polarisatie.

Maar je kunt ook denken aan creatieve uitingen, zoals een mooi kunstwerk of een goede tekst. Creativiteit betekent dat je nieuwe wegen ziet naar de toekomst. Wegen die er nu nog niet zijn. Daaraan kunnen we hoop ontlenen. Ik sprak onlangs bijvoorbeeld met een groep jonge politici over de enorme opgaven die er zijn met het klimaat, biodiversiteit, digitalisering, noem maar op. We waren gezamenlijk op zoek naar nieuwe ideeën en instrumenten om lange-termijnoplossingen te doordenken. Maar het is heel moeilijk om verder te denken dan de status quo. Daarvoor zijn nieuwe, aansprekende beelden en woorden nodig.’

Waar hoop je op, wat zou een goede winnaar moeten brengen?
‘Ik hoop op kandidaten die verrassen. Nieuwe initiatieven die ons aan het denken zetten. Het spreekt me aan als een project helpt om mensen uit hun eigen bubble te halen. En ik heb altijd bewondering voor volhouders: mensen die het niet bij een eenmalige actie laten, maar doorzetten bij het onder de aandacht brengen van hun ideeën en ambities.

Dus, hierbij de oproep aan iedereen om goede kandidaten voor te dragen!’

Over Daan Roovers

Daan Roovers is filosoof, lid van de Raad voor Openbaar Bestuur en lid van de Raad van Toezicht van de Universiteit voor Humanistiek. Ze doceert publieksfilosofie aan de Universiteit van Amsterdam en de Erasmus Universiteit. Daarnaast doet ze academisch onderzoek naar publieke opinie. Ook is ze programmamaker. Ze maakt deel uit van de redactie van het tv-programma Het Filosofisch Kwintet.

Ze spreekt en schrijft met name over politiek, media, onderwijs, morele dilemma’s en gezondheidszorg. Ze schreef o.a. Kleine geschiedenis van de filosofie (2010, met René Gude), Mensen maken. Nieuw licht op opvoeden (2017), Wij zijn de politiek (2019, met Marc van Dijk) en Het fundament van vrijheid (2021, in opdracht van het Nationaal Comité 4 en 5 mei).

Daan Roovers studeerde filosofie en geneeskunde in Nijmegen. Van 2001-2015 was ze hoofdredacteur van Filosofie Magazine. Van 2019-2021 was ze Denker des Vaderlands.

Over de Melanie Petersprijs

Op 6 december wordt de eerste Melanie Petersprijs uitgereikt. Het Rathenau Instituut heeft deze prijs ingesteld ter ere van Melanie Peters, die van 2015 tot haar overlijden in 2021 directeur was van het instituut. De prijs is bedoeld voor mensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de maatschappelijke dialoog over wetenschap, technologie en innovatie. Het voordragen van kandidaten kan nog tot 1 oktober. Gebruik hiervoor het eenvoudige aanmeldformulier op onze website.

Meer lezen?