Terugblik alumni event ‘Terug naar de toekomst’

Het alumni event werd gespresenteerd door alumnus Chris van ’t Hof. Chris heette iedereen hartelijk welkom, waarna directeur Melanie Peters het woord nam. Met 35 jaar zijn we als Rathenau Instituut in de bloei van ons leven, sprak zij. Het Rathenau Instituut kan dit vieren, dankzij alle mensen die er eerder werkten en werken. Melanie bedankte daarom alle medewerkers uit het verleden en heden voor hun inzet.

Na deze welkomstwoorden werd iedereen ingedeeld in groepjes voor (her)nieuwde kennismakingen met oud-collega’s of huidige medewerkers van het Rathenau Instituut. Tot twee keer toe sprak iedereen zo met verschillende mensen, om te achterhalen wat hun rol was, of is, bij het Rathenau Instituut en hoe (werk)levens zich hebben ontwikkeld. Hierna maakten we sprongen terug in de afgelopen 35 jaar en keken naar de jaren 2014, 2000, 1990 en 1986. Elk jaartal werd ingeleid met een filmpje waarin enkele maatschappelijke ontwikkelingen uit die tijd en publicaties van het Rathenau Instituut werden belicht.

Alumnus Virgil Rerimassie nam het woord om iets over het jaar 2014 te vertellen. Virgil werkte van 2011-2017 voor het Rathenau Instituut, en is tegenwoordig docent aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Daarnaast rondt hij zijn proefschrift af onder begeleiding van Rinie van Est. Tijdens zijn periode bij het Rathenau Instituut was Virgil ook actief als gitarist van de Rathenau-band ‘Drum, Bass & Poetry’.

Virgil vertelde over het project ‘Meeting of young minds’, dat hij destijds uitvoerde met collega Dirk Stemerding. In een tijd waarin er in de samenleving amper werd gedicussieerd over synthetische biologie, organiseerden zij hier een debat over met studenten en politieke jongerenorganisaties. Virgil kijkt er met trots op terug, omdat het volgens hem de kracht liet zien van technology assessment-interventies en kostbare principes in een democratie, zoals het veranderen van je mening over een onderwerp.

Emine Bozkurt, voormalig hoofd communicatie, sprak met moderator Chris over haar tijd bij het Rathenau Instituut rond het jaar 2000. Emine werkte na vier jaar Rathenau Instituut nog voor tal van organisaties, en was onder meer parlementariër in het Europees Parlement. Op veel momenten resoneerde haar ervaringen bij het Rathenau Instituut en bepaalde het de manier van kijken en discussiëren.

Het communcatieteam was zo’n twintig jaar geleden bescheiden van omvang, vertelde Emine. De uitgave van boekjes speelde een hoofdrol in de communicatiewerkzaamheden. Ook het jaarverslag was een belangrijke uitgave. De vormgeving daarvan kreeg soms een gemengde ontvangst, zo liet Emine met een voorbeeld zien. Verder sprak ze over de publieksevenementen die ze met collega’s organiseerde, bijvoorbeeld over klonen of voor de Nacht van de Wetenschap.

Lydia Sterrenberg werkte achttien jaar voor het Rathenau Instituut als programma manager. Ze vertelde over de reis die ze met collega’s maakte naar Amerika, om te zien hoe een onderzoeksinstituut met een soortgelijke doelstelling werkte en het Amerikaanse congres. Het was een indrukwekkende ervaring waarbij ze meemaakte hoe verschillende stakeholders daar met elkaar het gesprek aangingen. Met name in de pauzes kwamen mensen nader tot elkaar. Om het gesprek in Nederland vervolgens verder aan te jagen, bracht het Rathenau Instituut zelf bezoeken aan boeren of organiseerde debatten, zo vertelde Lydia.

Het gesprek aangaan met verschillende politieke partijen, zonder de eigen neutraliteit te verliezen, kwam vervolgens ter sprake. Volgens Lydia was het hiervoor belangrijk om heel erg goed uit te leggen wat je doet als instituut. En om zicht te geven op de verschillende posities in het veld. Het gaat erom dicht bij politici te komen, en toch op voldoende afstand te blijven. Een spannend spel, volgens Lydia.

In 1986 werd het Rathenau Instituut opgericht. Wim Deetman haalde tijdens het event herinneringen op aan die tijd. Als toenmalige minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap stelde hij in dat jaar de Nederlandse Organisatie voor Technologisch Aspectenonderzoek (NOTA) in, die later werd omgedoopt tot het Rathenau Instituut.

Wim Deetman feliciteerde het Rathenau Instituut met het jubileumjaar. Hij complimenteerde alle aanwezigen met het werk en vertelde over de politieke omstandigheden rondom de oprichting van de NOTA. Deetman zag de noodzaak in van een gedegen instituut, dat de maatschappelijke betekenis van technologie bestudeerde. Ook later, als Kamervoorzitter, zette hij zich voor het Rathenau Instituut in. Nu, anno 2021, sprak hij de hoop uit dat de Tweede Kamer, in het belang van de Nederlandse bevolking, zo intensief mogelijk gebruik maakt van het instituut.

Tot slot waren er inspirerende woorden. Allereerst van enkele kinderen van medewerkers van het Rathenau Instituut. Zij spraken hun ideeën, fantasieën of wensen uit voor de toekomst.
Melanie Peters sloot het event af met woorden over de ambities van het Rathenau Instituut voor de toekomst, en het belang van het voortzetten van het waardevolle werk dat het instituut doet.

Na deze reflecties was er tijd voor vertier: quizmasters David Redeker, alumnus, en zijn zoon Stach vermaakten de aanwezigen met humoristische vragen, die het Rathenau Instituut steeds als uitgangspunt hadden. Winnaar Stefan de Jong ging er uiteindelijk met de prijs vandoor: een hoodie met het jubileumlogo.

Veel mensen troffen elkaar hierna nog online in Gathertown voor een praatje. Met deze virtuele borrel sloten we de viering van 35 jaar Rathenau Instituut af. We willen alle aanwezigen bedanken voor hun komst en hopen iedereen later dit jaar (virtueel of online) bij andere bijeenkomsten nogmaals te mogen begroeten.