Symposium: Illusie of werkelijkheid?

Digitalisering

Agenda

Is zien geloven? Een vraag die de mensheid al eeuwen bezighoudt. Op vrijdag 21 juni organiseren het Rathenau Instituut en Teylers Museum een symposium aansluitend bij de tentoonstelling De Grote Illusie - 200 jaar Virtual Realities. In het Teylers Museum neemt de tentoonstelling je mee terug naar de negentiende eeuw, naar de roots van virtual reality, augmented reality en fakes.

10:00 - 17:00 uur

Teylers museum Haarlem

De tentoonstelling Illusie of werkelijkheid in het Teylers Museum
Foto: Rathenau Instituut

Meedoen?

Aanmelden is noodzakelijk en kan via de website van het Teylers Museum

Aanmelden

Wat: Illusie of werkelijkheid? - Symposium over de kansen en uitdagingen van immersieve technologieën.
Waar: Teylers Museum - Spaarne 16, 2011CH Haarlem  
Wanneer: 21 juni 2024 - 10:00 - 17:00
Prijs: 60 euro

Een pratend hoofd op een tafel, een geest die opduikt op het toneel, stereokijkers die je de Egyptische piramides laten zien in drie dimensies: in de negentiende eeuw worden optische illusies een sensatie. De tentoonstelling De Grote Illusie - 200 jaar Virtual Realities laat zien dat de fascinatie voor illusies van toen niet zoveel verschilt met die van nu.

Vandaag de dag worden Immersieve technologieën, zoals virtual reality en augmented reality in verschillende maatschappelijke domeinen toegepast, zoals het onderwijs, de zorg en de entertainment-industrie. Deze technologieën brengen mogelijkheden en uitdagingen met zich mee. Hoe moeten we hiermee omgaan? 

Op vrijdag 21 juni organiseren het Rathenau Instituut en Teylers Museum een symposium aansluitend bij de tentoonstelling. In dit symposium analyseren we de kansen en uitdagingen van immersieve technologieën vanuit het perspectief van publieke waarden, zoals privacy, zelfbeschikking en democratie. Kunnen we nog steeds spreken van illusies of hebben we inmiddels te maken met nieuwe werkelijkheden?

Programma

10:00    Inloop met koffie en thee  

10:30    Start programma: welkomstwoord directeur Teylers Museum  

10:45 - 11:45 Bezoek aan de tentoonstelling De Grote Illusie met conservator Trienke van der Spek 

11:45 - 13:15 Plenair programma gehoorzaal 

Paneldiscussie 

Moderator: Monique Dusseldorp

Prof. dr. Frank Kessler, hoogleraar mediageschiedenis UU, visuele geletterdheid: Hoe gingen mens en maatschappij om met nieuwe (immersieve) beeldtechnologieën in het verleden? Zijn hier lessen uit te trekken?

Dr. Camela Logan, Research Director, Meta. Een toekomstbeeld vanuit ontwikkelaarsperspectief

Dr. Mariette van Huijstee, Rathenau Instituut, Immersieve technologieën: kansen en risico’s voor de maatschappij. Inzichten uit de scan van het Rathenau instuut, gepubliceerd op 26 oktober 2023 

13:15 - 14:00 Lunch 

14:00 - 14:45 Eerste workshopronde: Verdiepende parallelle deelonderwerpen. 

14:45 – 15:00 Theepauze 

15:15 – 16:00 Tweede workshopronde: Verdiepende parallelle deelonderwerpen. 

16:00 - 17:00 Borrel 

Middagprogramma keuze uit de volgende workshops:  
 

Avinash Changa (WeMakeVR),  VR-maker, regisseur, creatieve technoloog. 
In deze sessie neemt VR Pionier Avinash Changa (Founder/CEO WeMakeVR) de aanwezigen mee op een reis langs het verleden, heden en de toekomst van Immersive technologies. Wat zijn VR, AR, MR en Spatial Computing? Wat is de Metaverse? En waarom zijn deze domeinen relevant voor de maatschappij? In een tijd waarin feit en fictie steeds moeilijker te onderscheiden zijn, is het belangrijk om de kansen en gevaren te verkennen. De deelnemers verlaten de sessie met een beter beeld van deze snel opkomende technologische domeinen, en de invloed die deze ontwikkelingen kunnen hebben op de creatieve sector, communicatie en democratie. 

Joris Weijdom (HKU): VR in kunstonderwijs. 
In de interactieve sessie neemt Joris je mee langs inspirerende XR ervaringsvoorbeelden uit de wereld van kunst en cultuur. Hij biedt een pragmatisch perspectief op termen als 'aanwezigheid' en 'belichaming', en nodigt je uit voor een discussie over de noodzaak van artistieke autonomie en openheid in gedeelde semi-publieke fysiek-virtuele ruimtes. 

Manon den Dunnen: Strategisch Specialist Digitaal in het Team Science & Technology bij de Politie: Het failliet van de eigen waarneming. 
Immersieve technologieën kunnen worden gebruikt om mensen te beïnvloeden en zelfs te manipuleren. Dit kan leiden tot twijfels over waarachtigheid en vertrouwen in de informatie die via deze technologieën wordt verspreid. Deze lezing gaat in op de wijze waarop synthetische media en immersieve technologieën onze waarneming en gedrag beïnvloeden en de impact daarvan op de samenleving. 

Sebastian Crul, onderzoeker en filosoof bij FreedomLab.
In deze workshop gaan we gezamenlijk de virtualisering van de publieke ruimte analyseren aan de hand van het raamwerk The Stack, waarmee digitale systemen worden ontleed. In welk opzicht is de Grote Markt in Haarlem al gevirtualiseerd en in welk opzicht zijn de websites en apps van de winkels op de Grote Markt nog fysiek? Is het überhaupt nog verstandig om dit onderscheid te hanteren of is dit in met de komst van immersieve technologieën allang achterhaald? 

Esther Hammelburg, mediawetenschapper, hoofddocent aan de Hogeschool van Amsterdam en gespecialiseerd in livebelevingen via media. 
In haar workshop verkennen we wat de impact is op ons rouwproces en ons (door)leven als overledenen via immersieve technologieën en AI weer levendig voor ons worden. 

Mariëtte van Huijstee, themacoördinator binnen het thema Digitalisering, Rathenau Instituut.
Mariëtte van Huijstee, PhD. houdt zich bezig met de impact van technologie op onze samenleving en de maatschappelijke verantwoordelijkheid van technologiebedrijven daarbij. Ze werkt als coördinator bij het Rathenau Instituut, waar ze leiding geeft aan een team van onderzoekers. Haar team houdt zich onder andere bezig met onderzoek naar de maatschappelijke consequenties van de machtspositie van multinationale platformbedrijven, de maatschappelijke impact van nieuwe technologieën zoals immersieve technologie, en ontwerpopgaven rondom de digitale samenleving van morgen. Daarbij is ze altijd op zoek naar manieren om wetenschappelijke inzichten naar een breder publiek te vertalen en toepasbaar te maken voor beleidsmakers, bijvoorbeeld door het maken van een podcast over immersieve technologie, of door het ontwikkelen van een workshopformat om met burgers in gesprek te gaan over de digitale omgeving van morgen.   

Prof. dr Frank Kessler, hoogleraar mediageschiedenis, Universiteit Utrecht.
Zijn onderzoek is vooral gericht op de vroege cinema en visuele media van de 19de en vroege 20e eeuw. Tussen 2015 - 2018 was hij verantwoordelijk voor het project "A Million Pictures: Magic Lantern Slide Heritage as Artefacts in the Common European History of Learning". In de afgelopen 5 jaar was hij mede-aanvrager van het Belgische Excellence of Science Project "B-Magic. The Magic Lantern and its Cultural Impact as a Visual Mass Medium in Belgium” (2018-2023) en projectleider van "Projecting Knowledge – The Magic Lantern as a Tool for Mediated Science Communication in the Netherlands, 1880-1940" (2018-2024). 

Camela Logan, Senior User Experience Researcher, Meta
Haar onderzoek richt zich vooral op interculturele communicatie en productontwikkeling en innovatie van onderzoeksmethodologie. Momenteel leidt ze het Product Equity-onderzoeksteam, dat zich richt op het verbeteren van de productontwikkelingsprocessen van technologen en het creëren van ervaringen die gelijke waarde bieden aan diverse mondiale gemeenschappen. Hierbij heeft ze bijzondere aandacht voor gemeenschappen die historisch en systemisch onderbedeeld zijn gebleven. De afgelopen zeven jaar heeft ze ook internationale startups begeleid in Frankrijk, India en Singapore. Voorafgaand aan haar tijd bij Meta werkte ze als UX-onderzoeksconsulent voor een reeks klanten, van kleine startups als Ritual tot Fortune 500-bedrijven als eBay en mondiale organisaties als UN Women.

Avinash Changa, VR-maker, regisseur, creatieve technoloog en internationaal spreker over het onderwerp Immersive Works.
Hij is oprichter van WeMakeVR, met opmerkelijke producties als ‘Ashes to Ashes’, ‘Meeting Rembrandt’, ‘Ahorse!’, en ‘Angels of Amsterdam’. Momenteel werkt hij aan de volgende generatie meeslepende ervaringen, waaronder nieuwe live sociale VR/Metaverse-optredens, hybride theater/muziek/vr-werken en VR-ervaringen voor meerdere gebruikers. Het meest recente stuk is “The Saga of Sage”, een multiplayer muziek-x-metaverse-ervaring, die in première ging op het Amsterdam Dance Event, afgelopen oktober 2023. 

Manon den Dunnen, Strategisch Specialist Digitaal bij de Politie. 
Hoe geef je betekenis aan informatie in een wereld waarin alles nep (gemanipuleerd) is? Wat betekent dit voor de validatie van informatie, vertrouwen en de rol van publieke en private organisaties. Manon haar verhaal gaat over de impact van generatieve AI en augmented reality. Hoe deze onze waarneming vervormen en gedrag beïnvloeden. Wat betekent het wegvallen van zekerheden voor veiligheid en politiewerk? 

Joris Weijdom,  Associate Lector bij het Lectoraat Creatieve Maakprocessen en Technologie, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU).
Als Associate Lector onderzoekt, doceert, en ontwerpt Joris Weijdom XR ervaringen. Hij richt zich met name op methodes, tools en vocabulaire voor belichaamde interdisciplinaire ontwerpprocessen in zogenaamde collaboratieve mixed reality omgevingen in samenwerking met de Universiteit Twente.  

Sebastiaan Crul, filosoof en strateeg bij denktank Freedomlab en buitenpromovendus aan de Vrije Universiteit.
Zijn onderzoek concentreert zich op het snijvlak van techniekfilosofie en cultuur. Bij Freedomlab maakt hij toekomstscenario’s voor de overheid en het bedrijfsleven. In zijn proefschrift houdt Sebastiaan zich bezig met de schaduwzijde van digitalisering en de invloed hiervan op het goede leven.