Dialogen over de digitale samenleving van start

Digitale technologie heeft invloed op alle aspecten van ons leven. In het onderwijs, de gezondheidszorg, bij de overheid, op de arbeidsmarkt en in persoonlijke relaties: digitalisering is overal. De technologie biedt nieuwe kansen, maar gaat ook gepaard met risico’s en werpt nieuwe vragen op. Wat betekent de opkomst van chatbots voor hoe we op de lange termijn met elkaar omgaan? Chatbots zijn altijd beschikbaar, reageren onmiddellijk en zijn eindeloos geduldig. Wat zien we als wenselijke en onwenselijke interacties tussen chatbots en kinderen? Wat voor virtual reality-toepassingen zien we graag in het ziekenhuis of op school? En welke liever niet?

Het maatschappelijk debat over digitalisering gaat doorgaans over actuele kwesties, wanneer technologie al merkbaar impact heeft op ons leven. Maar om ons voor te bereiden op de digitale toekomst, is het nodig om de blik vooruit te werpen. In welke toekomstige digitale samenleving willen we leven? Wat vinden burgers wenselijke digitale innovatie?

De komende vier jaar organiseert het Rathenau Instituut een dialoogprogramma over deze vragen. Het Rathenau Instituut ontvangt daarvoor financiering van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Onderzoekers van het Rathenau Instituut gaan in gesprek met burgers om hun ideeën en wensen voor de digitale samenleving van de toekomst te verkennen. Daarbij zal in het bijzonder aandacht zijn voor burgers die extra geraakt kunnen worden door de risico’s van digitalisering, zoals minderjarigen, ouderen, patiënten, of mindergeletterden. Thema’s die aan bod komen zijn bijvoorbeeld welzijn, duurzaamheid, veiligheid en sociale relaties. Het Rathenau Instituut zoekt hierbij samenwerking met maatschappelijke organisaties, waaronder musea, scholen, bibliotheken en welzijnsorganisaties.

De afgelopen jaren heeft het Rathenau Instituut uitvoerig onderzoek gedaan naar de impact van digitale technologie op allerlei domeinen in de samenleving. Het dialoogprogramma bouwt hier op voort. Op basis van het dialoogprogramma brengt het Rathenau Instituut in kaart welke waarden belangrijk zijn voor verschillende groepen burgers, waar spanningen tussen waarden ontstaan, en welke opvattingen burgers hebben over de verantwoordelijkheden van bijvoorbeeld bedrijven, de overheid en zijzelf voor maatschappelijk verantwoorde innovatie. Het Rathenau Instituut zal de inzichten uit het dialoogprogramma delen met beleidsmakers, politici en het publiek.