Veelgestelde vragen

Simpel gezegd houdt algoritmisch management de automatisering van managementtaken in. Het is een fenomeen dat we kennen uit de platformeconomie. Bij het managen van platformwerkers kom er vaak al geen mens meer aan te pas: de baas is een algoritme. Elementen van algoritmisch management zien we steeds vaker ook terug bij ‘reguliere’ organisaties – organisaties waar mensen via een arbeidscontact in loondienst zijn. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van apps voor het aansturen van werknemers of het gebruik van reviews voor het beoordelen van hun werkzaamheden.

Uit studies naar algoritmisch management in de platformeconomie blijkt dat deze aansturing van werkenden ingrijpende gevolgen kan hebben voor de kwaliteit van arbeid. De impact van algoritmisch management buiten de platformeconomie is echter veel minder onderzocht. Daardoor is er nog weinig bekend over hoe het zich manifesteert in de context van reguliere organisaties en wat daar de impact ervan is op werknemers en de kwaliteit van arbeid.

Algoritmisch management vereist een hoge mate van digitalisering van processen. Binnen de reguliere arbeidsmarkt ligt volledig geautomatiseerd management zoals in de platformeconomie minder voor de hand. De juridische, organisatorische en technologische context van reguliere organisaties staat dat niet toe. Minder extreme vormen van algoritmisch management zien we wel terug.  Doordat steeds meer processen tegenwoordig digitaal worden uitgevoerd, krijgen organisaties de beschikking over grote hoeveelheden data die ze kunnen gebruiken voor het controleren, beoordelen en aansturen van werkenden.

Afhankelijk van de mate waarin werkprocessen zijn gedigitaliseerd, kunnen organisaties veel informatie halen uit data. Zo kunnen zij inzien hoe laat mensen in- en uitchecken of hoe lang ze over hun werk doen. Met GPS-data is te achterhalen waar werknemers zich bevinden en hoe lang ze erover doen om van A naar B te bewegen. Met behulp van kunstmatige intelligentie is het ook mogelijk om analyses los te laten op mailverkeer of telefoongesprekken, bijvoorbeeld in klantcontactcentra. Kortom, alles wat digitaal uitgevoerd wordt of gedigitaliseerd kan worden, kan worden gebruikt. Hier past echter wel een belangrijke kanttekening: niet alles is juridisch ook toegestaan.  

Deze verkenning vormt het begin van kennisopbouw over de inzet van algoritmisch management in reguliere organisaties. Op basis van deze verkenning durven we te zeggen dat dit een ontwikkeling is die veel werknemers en hun werk raakt. Hoewel er meer onderzoek nodig is, stellen we vast dat de keuzes die worden gemaakt bij de implementatie van algoritmisch management van groot belang zijn voor hoe deze uitpakt voor de kwaliteit van arbeid.  Met beleid dat is gestoeld op de meest actuele inzichten uit de wetenschap, kunnen technologische toepassingen ontworpen en geïmplementeerd worden die zowel de productiviteit als de kwaliteit van arbeid verbeteren. Daaraan hopen we met deze publicatie een bijdrage te hebben geleverd.