Veelgestelde vragen

Wat betekenen de decentralisaties voor de volgende publieke kennisorganisaties binnen de gezondheidszorg: het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), het NIVEL (Nederlands Instituut voor onderzoek van de Gezondheidszorg), het Trimbos-instituut (het nationaal expertisecentrum voor geestelijke gezondheidszorg en verslaving) en Vilans (het landelijke expertisecentrum voor de langdurige zorg).

Voorheen werd beleid meer centraal gemaakt en werd de effectiviteit van een bepaalde aanpak getoetst door kennisinstituten. Nu maakt elke gemeente haar eigen beleid, bijvoorbeeld gebaseerd op de bevolkingssamenstelling van de gemeente: de ene stopt meer energie in armoedebestrijding, in een andere gemeente speelt vergrijzing een grotere rol. Het risico neemt toe dat meerdere gemeenten vergelijkbare onderzoeken doen en dat de uitkomsten van onderzoek niet met elkaar worden gedeeld. Daardoor zou het kunnen voorkomen dat in een gemeente al duidelijk is geworden dat een bepaalde aanpak niet effectief is, maar een andere gemeente daar mee doorgaat omdat die geen weet heeft van die conclusie. 

Het aanbod van de vier onderzochte grotendeels door de overheid betaalde landelijke onderzoeksinstituten sluit niet aan op de vragen van de gemeenten. Het is ook niet duidelijk of de gemeenten zelf zouden moeten betalen als zij onderzoek zouden willen naar een bepaalde aanpak. Verder proberen gemeenten door middel van een allesomvattende aanpak problemen aan te pakken, terwijl de instituten thematisch gespecialiseerd zijn.

Het ministerie van Volksgezondheid zou meer het voortouw moeten nemen als het gaat om het tot stand laten komen en onderhouden van een goed functionerende, gedeelde kennisbasis van het gemeentelijke zorgbeleid. Op dit moment is niet duidelijk wie daarvoor verantwoordelijk is.

Het Rathenau Instituut. De afgelopen jaren heeft het Rathenau Instituut veel aandacht besteed aan de bijzondere rol van publieke kennisorganisaties bij beleidsvorming en publieke dialoog. In dit onderzoek ‘Gezond Verstand’ gebeurt dat opnieuw. Het rapport stelt dat we het belang van de publieke kennisorganisaties in de gezondheidszorg beter moeten onderkennen. Hun jarenlange onderzoek en opgebouwde expertise vormen een belangrijk fundament voor adequaat overheidsbeleid.