Veelgestelde vragen

In Nederland woedt al vele jaren een discussie over maatregelen om de ammoniakemissie afkomstig uit de landbouw terug te dringen. Deze discussie spitst zich meer en meer toe op de wetenschappelijke onderbouwing van de maatregelen, en vertoont inmiddels alle kenmerken van een hardnekkige controverse.

Het ministerie van EZ heeft het Rathenau Instituut gevraagd de mogelijkheden te onderzoeken van een dialoog met de betrokken partijen in het veld (stakeholders) en deskundigen over de wetenschappelijke onderbouwing van het ammoniakbeleid in de landbouw. Het Rathenau Instituut is verzocht:

– gesprekken aan te gaan met stakeholders en deskundigen om de haalbaarheid van een dialoog te verkennen;

– te adviseren over de wenselijke vorm van een dialoog over het ammoniakdossier.

Voor het Rathenau Instituut is het verzoek van het ministerie van EZ om tweeërlei redenen interessant. In de eerste plaats raakt dit onderzoek naar de mogelijkheid van een dialoog over het ammoniakdossier aan een belangrijk maatschappelijk vraagstuk: hoe geven we vorm aan een ecologisch en economisch duurzame vorm van landbouw? In de tweede plaats is het ammoniakdossier een voorbeeld van een maatschappelijke controverse over beleidsmaatregelen waarbij niet alleen de beleidsmaatregelen worden betwist, maar ook de wetenschappelijke onderbouwing waarop het beleid zich beroept. Bestudering van controversen rond evidence based policy vormt een van de rode lijnen in het speerpunt Kennis voor beleid van het werkprogramma van het instituut.

We brachten de diverse opvattingen, waarden en belangen in kaart door middel van een reeks verkennende gesprekken met betrokken stakeholders, wetenschappelijke onderzoekers en enkele onafhankelijke deskundigen. Op basis hiervan zijn we nagegaan welke ruimte aanwezig is om met de diverse partijen rond de tafel te gaan zitten, welke mogelijkheden zij zien om uit de ontstane impasse te komen en aan welke voorwaarden daarvoor moet zijn voldaan. Ter voorbereiding op de interviews bestudeerden we relevante literatuur over het ammoniakdossier.