Veelgestelde vragen
Het blijkt lastig om de economische impact van wetenschap als factor mee te nemen in het wetenschapsbeleid. Om de discussie in de Tweede Kamer bouwstenen te geven die verder gaan dan de hoogte van de investeringen in de wetenschap is dit onderzoek gedaan. De Tweede Kamercommissie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en met name de woordvoerders wetenschapsbeleid hebben het initiatief genomen voor een conferentie over de economische impact van wetenschap. Met dit rapport hoopt het Rathenau Instituut hiervoor een inhoudelijke bijdrage te leveren.
Publieke investeringen in wetenschap leiden meestal niet direct tot een economische impact. De impact is afhankelijk van diverse interacties van de investeringen en complementaire investeringen in een dynamisch kennissysteem. Het rapport belicht de Nederlandse discussie hierover, die zich op een gegeven moment toespitste op de vraag of en hoe goed het CPB de uitgaven aan wetenschappelijk onderzoek verwerkt in zijn wetenschappelijke modellen. Vervolgens wordt een overzicht gegeven van verschillende methoden om de economische waarde en de impact van wetenschap anders dan via een macro-economische aanpak te meten.
De focus verschuift van ‘de economische impact van wetenschap’ naar verschillende manieren waarop deze impact gerealiseerd wordt; ‘impactpaden’. Ten slotte worden deze ‘impactpaden’ aan het huidige wetenschapsbeleid in Nederland gerelateerd, op basis van de rapporten Kansrijk Wetenschapsbeleid en de Balans van de Wetenschap en worden verschillende impactpaden geidentificererd. Dit hoofstuk sluit af met een aantal wetenschapsbeleidsgerelateerde thema’s, die voor de Tweede Kamer interessant kunnen zijn als het er om gaat rekening te houden met de economische impact.
De conclusie is dat het verstandiger lijkt om, als het gaat om investeringen in wetenschap en de economische impact daarvan, te focussen op effecten op specifieke impactpaden, in plaats van op (alleen) de hoogte van de investering. Als voorbeelden van dergelijke impactpaden worden genoemd:
De economische impact van wetenschap via:
- het opleiden van mensen door onderzoek,
- economische verwaarding van kennis via contractonderzoek, consultancy en PPS,
- gebruik van onderzoek in de ontwikkeling van methoden en instrumenten,
- de dynamiek van regionale kennissystemen.