Finale Wetenschapstalent 2021

Wat: De bekendmaking van het Wetenschapstalent 2021

Wanneer:  Donderdag 10 juni van 19.30u tot 21.00u

Waar: Een livestream vanuit De Balie in Amsterdam

Na een jaar afwezigheid kroont New Scientist voor de zesde maal het grootste wetenschapstalent van Nederland en Vlaanderen. De finalisten komen voort uit meer dan vijftig kandidaten die zijn aangedragen door Nederlandse en Vlaamse universiteiten en kennisinstellingen. Na een publieke stemronde beoordeelde de jury de vijf best scorende kandidaten op wetenschappelijke en maatschappelijke impact, originaliteit van het onderzoek en de mate van publiekscommunicatie.

De jury wordt dit jaar voorgezeten door deeltjesfysicus Jorgen D’Hondt en directeur van het Rathenau Instituut Melanie Peters. De andere juryleden zijn Jeroen de Ridder (voorzitter De Jonge Akademie in Nederland), Cristophe Vandeviver (covoorzitter Jonge Academie in Vlaanderen) en Jim Jansen (hoofdredacteur New Scientist).

Prijsuitreiking
Op 10 juni wordt de winnaar van de verkiezing bekendgemaakt tijdens het evenement New Scientist Live in De Balie te Amsterdam. Deze avond geven de drie finalisten een presentatie over hun onderzoek. Hoofdspreker is immunoloog Ab Osterhaus. Aan het eind van de avond volgt de feestelijke prijsuitreiking. Het evenement is te volgen via een gratis stream op newscientist.nl/talent. De uitzending duurt van 19.30 tot 21.00 uur. De winnaar ontvangt 2.500 euro, mede mogelijk gemaakt door het Rathenau Instituut.

Finalisten
De drie overgebleven kanshebbers, in alfabetische volgorde, zijn:

Aurélie Carlier (Maastricht University)
Voordat piloten in een vliegtuig stappen, oefenen ze moeilijke handelingen eerst in een vluchtsimulator. Waarom maken we bij medisch-wetenschappelijk onderzoek niet gebruik van zo’n virtuele oefenruimte? Die vraag stelde Aurélie Carlier zichzelf. Ze ontwikkelde een ‘virtuele patiënt’ om botbreuken beter te begrijpen. Achter de computersimulaties gaan wiskundige modellen schuil die weefselherstel en interacties tussen cellen en biomaterialen beschrijven. De virtuele patiënt draagt niet alleen bij aan een beter begrip van botheling, maar ook aan de ontwikkeling van nieuwe therapieën. Normaal zijn daar dierproeven of grote klinische studies voor nodig. De simulaties versnellen het onderzoek doordat ze in kaart brengen wat goed en minder goed werkt. Hierop wordt ‘in het echt’ voortgeborduurd. Dit is ook belangrijk voor zeldzame ziektes waarvoor, vanwege het kleine aantal patiënten, geen grote klinische studies mogelijk zijn.

Kay Deckers (Maastricht University)
We worden steeds ouder. Daardoor zou dementie in Nederland en België op den duur zomaar volksziekte nummer één kunnen worden. Dementie is nog altijd niet te genezen, maar het persoonlijke risico op dementie is wel te verlagen. Kay Deckers ziet het als zijn persoonlijke missie om mensen bewust te maken van de invloed die ze hier zelf op hebben. Hij bracht de belangrijkste positieve en negatieve factoren in kaart die bepalen hoeveel risico iemand loopt op het ontwikkelen van dementie. Een belangrijke beschermende factor blijkt een gezonde leefstijl. Deckers combineerde zijn bevindingen in een score die inzicht geeft in je hersengezondheid. Ook maakte hij een app die je helpt om je bovenkamer fit te houden.

Edwin Pos (Universiteit Utrecht)
Het ene moment verzamelt hij als een soort Indiana Jones gegevens over zeldzame soorten tijdens avontuurlijke expedities diep in het Amazoneregenwoud. Het andere moment kraakt hij complexe wiskundige benaderingen uit de hoek van de statistische mechanica, chaostheorie en informatie-entropie om de verzamelde gegevens te interpreteren. Edwin Pos breekt met klassieke benaderingen in de ecologie en probeert met nieuwe methoden een beter begrip te kweken van de dynamiek van biodiversiteit. Uit recent onderzoek in de Amazone waaraan hij meewerkte, blijkt dat er meer is dan Darwins struggle for life: toeval speelt een grotere rol dan gedacht. Volgens Pos, die ook nog eens vijfmaal werd genomineerd voor de titel Docent van het Jaar, kunnen we door dit soort inzichten de natuur veel efficiënter herstellen en in stand houden.