Hoe ziet de digitale samenleving van de toekomst eruit? Hierover gaat het Rathenau Instituut de komende jaren in gesprek met veel verschillende groepen mensen in ons land. Het gaat met name om mensen die ondervertegenwoordigd zijn in het publieke debat, of harder geraakt worden door bepaalde digitale ontwikkelingen.
Het maatschappelijk debat over digitalisering gaat doorgaans over actuele kwesties, wanneer technologie al merkbaar impact heeft op ons leven. Maar om ons voor te bereiden op de digitale toekomst, is het nodig om de blik vooruit te werpen. In welke toekomstige digitale samenleving willen we leven? Wat vinden burgers wenselijke digitale innovatie?
In het dialoogprogramma gaan we hierover in gesprek. We laten mensen nadenken over mogelijke technologische ontwikkelingen in de nabije toekomst, en over de maatschappelijke en ethische vraagstukken die deze kunnen oproepen.
Het eerste thema
De dialogen zijn opgedeeld in drie verschillende thema’s. Vanaf eind 2024 tot en met begin 2025 gaan we in gesprek over het eerste thema: digitalisering en sociale relaties. Binnen dit thema reflecteren we op de effecten van digitalisering op bijvoorbeeld vriendschap, liefde en (on)sterfelijkheid. Hierbij stellen we vragen zoals: Welke invloed hebben datingapps op hoe wij liefdesrelaties aangaan en wat vinden we daarvan? (Hoe) zou dit in de toekomst anders moeten? Hoe willen we dat vriendschap er in de toekomst uitziet, en welke rol spelen digitale middelen daar dan in?
De gesprekken over dit thema vinden plaats in: Groningen – Drenthe (2 t/m 10 november) en Zuid-Holland – Zeeland (eind januari 2025).
Onze aanpak
Het dialoogprogramma omvat onder meer burgerpanels. Dat zijn sessies van één dag, waarin vijftig burgers de mogelijke en (on)wenselijke kanten van het betreffende thema verkennen. Daarnaast organiseren we kortere dialogen (1-2 uur) voor onder meer ouderen, scholieren en mensen met een audiovisuele beperking. Bij alle thema’s publiceren we onze inzichten uit de dialogen, en zoeken we aansluiting bij publieksevenementen, zoals de Dutch Design Week en Let’s Gro (het toekomstfestival van Groningen). Het Rathenau Instituut zal de inzichten uit het dialoogprogramma delen met beleidsmakers, politici en het publiek.
We zullen burgers uit alle provincies betrekken bij de dialogen. We zoeken daarbij samenwerking met maatschappelijke organisaties, waaronder musea, scholen, bibliotheken en welzijnsorganisaties.
Inzichten voor politiek en beleid
We delen de inzichten en instrumenten uit de dialoogsessies met beleidsmakers en politici, en vragen hen daarop te reflecteren. De afgelopen jaren heeft het Rathenau Instituut uitvoerig onderzoek gedaan naar de impact van digitale technologie op allerlei domeinen in de samenleving. Het dialoogprogramma bouwt hier op voort. Op basis van het dialoogprogramma brengt het Rathenau Instituut in kaart welke waarden belangrijk zijn voor verschillende groepen burgers, waar spanningen tussen waarden ontstaan, en welke opvattingen burgers hebben over de verantwoordelijkheden van bijvoorbeeld bedrijven, de overheid en zijzelf voor maatschappelijk verantwoorde innovatie.
Voor het dialoogprogramma ontvangt het Rathenau Instituut financiering van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Contact
Vragen of opmerkingen over het Dialoogprogramma Digitale Samenleving? Mail naar digitaletoekomst@rathenau.nl