In open science nog te weinig aandacht voor publieke betrokkenheid

Nederland en Europa zetten zich in voor open science. Onder deze noemer is vooral aandacht voor open access en open data. Dat zijn aspecten van open science die betrekking hebben op de toegankelijkheid van onderzoek. Publieke betrokkenheid bij het onderzoek zelf blijft vooralsnog onderbelicht. Wat betekent het om wetenschappelijke onderzoeksprocessen open te stellen voor niet-onderzoekers? Hoe doe je dat? Tot welke meerwaarde leidt het? Welke knelpunten zijn er? Deze vragen stelt het Rathenau Instituut in een onderzoeksproject over publieke betrokkenheid bij wetenschappelijk onderzoek. Aan de hand van drie casestudies laten we de komende tijd zien hoe publieke betrokkenheid vorm kan krijgen in de praktijk van wetenschappelijk onderzoek.

De eerste casestudy beschrijft hoe publieke betrokkenheid vorm krijgt bij wetenschappelijk onderzoek in de psychiatrie. We onderzoeken de betrokkenheid van patiënten, artsen en andere belanghebbenden bij de agendering, uitvoering en implementatie van wetenschappelijk onderzoek. Het rapport In de geest van open science, dat vandaag verschijnt, is gebaseerd op de analyse van beleidsdocumenten, literatuur en interviews met betrokkenen.

Het betrekken van het publiek bij de agenda en de uitvoering van het onderzoek en de verspreiding van de onderzoeksresultaten is een wezenlijk aspect van open science. In de praktijk en in het beleid is op dit moment nog te weinig aandacht voor de betrokkenheid van de samenleving als geheel en de gebruikers van kennis in het bijzonder. Het Rathenau Instituut trekt uit zijn onderzoek vijf lessen voor wetenschappers, beleidsmakers en bestuurders die open science moeten inbedden in de samenleving.