R&D-uitgaven van bedrijven in Nederland naar subsector en grootteklasse

Geld

Datapublicatie

Hoe zien de R&D-uitgaven van bedrijven in Nederland eruit? In deze datapublicatie tonen we twee figuren met data tussen 2000 en 2023. De eerste figuur gaat over welk deel van de totale R&D-uitgaven wordt uitgegeven door bedrijven in de industrie en welk deel door de dienstensector. De tweede figuur laat de verdeling van de R&D-uitgaven zien uitgesplitst naar hoe groot een bedrijf is.

In het kort

  • Van de R&D-uitgaven komt het merendeel voor rekening van de sector industrie.
  • Als we kijken naar de bedrijfsgrootte dan zien we dat grote bedrijven (meer dan 250 werknemers) de grootste bijdrage leveren aan de R&D-uitgaven.
  • De trendbreuken in 2011, 2012 en 2013 zijn veroorzaakt door het op een andere manier verzamelen van data.

Inhoudelijke toelichting
Industrie besteedt het meest
Van de R&D-uitgaven komt het merendeel voor rekening van de sector industrie. Van 2000 tot 2010 was deze sector verantwoordelijk voor 70 tot 75% van de R&D-uitgaven. Daarna lijken de dienstensector en de sector overig te groeien, maar dat komt vooral doordat sinds 2011 kleine bedrijven en sinds 2013 ingeleend personeel meetellen. Van 2013 tot 2023 is het aandeel van de industriële sector constant op ongeveer 50%.  

Grote bedrijven leveren grootste bijdrage
Als we kijken naar de bedrijfsgrootte dan zien we dat grote bedrijven (meer dan 250 werknemers) de grootste bijdrage leveren aan de R&D-uitgaven. In 2023 ging het om 67% van de totale R&D-uitgaven binnen het bedrijfsleven. De uitgaven van de grote bedrijven stijgen elk jaar. Uitzondering waren de jaren 2008 en 2009 in de nasleep van de financiële crisis. 
 

De dominante positie van grote bedrijven (meer dan 250 werknemers) blijkt ook uit de verdeling van de R&D-uitgaven binnen het bedrijfsleven. Volgens de R&D Top 30 van 2024 van het Technisch Weekblad bestond de top-5 uit: ASML, Philips, Booking.com, KPN en Johnson & Johnson. Binnen deze groep neemt ASML een uitzonderlijke positie in: het bedrijf investeert met circa € 2,8 miljard in R&D meer dan de overige vier bedrijven samen ( ongeveer € 1,7 miljard). Deze top vijf illustreert dat het zwaartepunt van de R&D-investeringen door bedrijven in Nederland vooral ligt bij een kleine groep grote bedrijven, die meestal ook internationaal opereren en voornamelijk actief zijn in de hightech- en dienstensector. 
 

2011 is trendbreuk vanwege dataverzameling
In 2011 lijkt het aandeel van de grote bedrijven te dalen ten koste van kleine bedrijven (nul tot tien werknemers en 10 tot 49 werknemers). Dit komt doordat vanaf 2011 voor het eerst ook bedrijven met 0-10 medewerkers worden meegenomen. In de jaren na 2011 stijgen de grote bedrijven weer van 54% tot ongeveer 67%.
 

Voor een uitleg van de gebruikte definities en afkortingen verwijzen we graag naar de webpagina Definities en afkortingen.

Downloads