De verborgen wereld achter AI - Verrekijkers (7)
Hosts Timo Nieuwenhuis en Djurre Das (links) in gesprek met Anne Helmond en Fernando van der Vlist (Foto - Rathenau Instituut)
Steeds meer mensen maken gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) om teksten en afbeeldingen te maken. Deze lijken bijna op magische wijze tot stand te komen, maar achter elke zoekopdracht gaat een complex systeem schuil, met onder meer laagbetaald mensenwerk en gebruik van zeldzame grondstoffen en illegale data. In de laatste aflevering van dit seizoen zoomt onze podcast Verrekijkers in op de verborgen wereld achter AI.
In het kort:
- Een groot deel van de maatschappelijke gevolgen van AI komt voort uit de systemen en infrastructuren die nodig zijn om AI te laten werken.
- Mediawetenschappers Anne Helmond (Universiteit Utrecht) en Fernando van der Vlist (Universiteit van Amsterdam) onderzoeken die onzichtbare wereld achter kunstmatige intelligentie.
- In de podcast Verrekijkers vertellen ze waarom het belangrijk is dat hiervoor meer aandacht komt.
In het maatschappelijke debat over AI gaat het vaak over de gevolgen van deze technologie op gebruikers. Hoe verandert bijvoorbeeld ons werk: wordt de productiviteit hoger en welke banen verdwijnen? Maar een groot deel van de maatschappelijke impact van AI vindt plaats op andere niveaus, die pas zichtbaar worden als je kijkt naar de complexe keten die nodig is om AI te trainen en laten werken.
Grondstoffen, energie en water
AI heeft bijvoorbeeld enorme computers nodig voor de rekenkracht, en daarvoor zijn zeldzame aardmaterialen nodig zijn, die onder meer worden gedolven in China en Congo. De arbeidsomstandigheden daar zijn vaak slecht, en de mijnen hebben grote impact op de leefomgeving. De datacenters die nodig zijn voor AI gebruiken bovendien veel water en elektriciteit. Daardoor is minder water en energie beschikbaar voor de bewoners en bedrijven in de omgeving.
Grote hoeveelheden data
De grote hoeveelheden gegevens die nodig zijn voor het trainen van AI leiden tot schendingen van de rechten van makers. Er worden op grote schaal publiek gegenereerde data gebruikt om AI-toepassingen te trainen, en de resultaten daarvan zijn in private handen.
”Als mensen het hebben over AI, dan gaat het alleen over het topje van de ijsberg. Daaronder zitten nog allerlei andere lagen
Verborgen mensenwerk
In de podcast belt ook Marisa Memelink in. Zij is ontwerper en onderzoeker van medialab SETUP, en heeft een project gedaan over de verborgen arbeid achter AI. Ze geeft een inkijkje in de wereld van clickworkers en ghostworkers: mensen die teksten en beelden beoordelen op bijvoorbeeld racisme of geweld.
”Je ziet dat grote strategische belangen van landen en bedrijven nu worden gekoppeld aan de ontwikkeling van AI
Nieuwsgierig? Luister dan de podcast:
De podcast is ook te beluisteren via o.a. Spotify en Apple Podcast.
Meer over de podcast:
Gerelateerde publicaties:
