Digitale afhankelijkheid in beeld
Het Rathenau Instituut nodigt beleidsmakers en publieke organisaties uit tot een gesprek over hoe zij de regie over kernprocessen in publieke sectoren kunnen behouden en versterken.
Deze praatplaat licht de aanwezigheid van big tech-bedrijven in vijf verschillende publieke domeinen uit: onderwijs, wetenschap, gezondheidszorg, overheid en nieuwsmedia & journalistiek. Met dit visueel overzicht willen we de toenemende afhankelijkheid van big tech-bedrijven in publieke sectoren laten zien en het gesprek hierover stimuleren bij relevante partijen.
We hebben voor deze vijf sectoren gekozen, omdat deze dicht liggen bij expertise van het Rathenau Instituut. Dat neemt niet weg dat er waarschijnlijk ook andere publieke en private sectoren zijn die een vergelijkbaar patroon van afhankelijkheid kennen.
Hoewel het wetenschappelijk onderzoek naar de afhankelijkheid van Nederlandse publieke domeinen over het algemeen beperkt is en er bovendien weinig recente cijfers beschikbaar zijn over de omvang van het gebruik van big tech-diensten in publieke sectoren, is in de journalistieke media veel aandacht voor het onderwerp en slaan experts uit verschillende domeinen alarm. Die signalen hebben we op de praatplaat bij elkaar gebracht, en zo veel mogelijk aangevuld en onderbouwd met interviews en wetenschappelijke bronnen. Ons doel is niet om een volledig overzicht te geven van het gebruik van big tech-diensten in deze vijf domeinen; dat vereist ander onderzoek.
De verantwoording en bronnen van deze plaat zijn te raadplegen in de verantwoordingspdf.
Drieluik: Van digitale afhankelijkheid naar digitale autonomie
Het onderzoek van het Rathenau Instituut naar digitale afhankelijkheid in publieke domeinen heeft de vorm van een drieluik.
Deel 1. Het rapport Achter de macht van big tech. Dit is een achtergrondstudie naar de verklarende factoren voor de machtspositie van big tech-bedrijven.
Deel 2 (dit deel). Digitale afhankelijkheid in beeld. Dit visueel overzicht van signalen van digitale afhankelijkheid in diverse publieke domeinen, en de consequenties daarvan, kan gebruikt worden als praatplaat.
Deel 3. Koers zetten richting digitale autonomie. Een rapport waarin handelingsopties worden aangereikt om digitale autonomie in publieke domeinen op te bouwen.