AI in de elektriciteitssector: bewaak duurzaamheid en machtsbalans
Foto: Martijn Baudoin via Unsplash
Let goed op als je artificiële intelligentie in de elektriciteitssector invoert. Netbeheerders kunnen afhankelijk worden van grote techbedrijven en het toezicht wordt lastig. Dat schrijven Rinie van Est (Rathenau Instituut en TU Eindhoven) en Irene Niet (TU Eindhoven) in een speciale uitgave van het Oxford Energy Forum.
Artificiële intelligentie (AI) biedt potentiële efficiëntiewinsten in de elektriciteitssector. Maar, zo schrijven Irene Niet en Rinie van Est, de bredere maatschappelijke kosten en de milieukosten moeten zorgvuldig aandacht krijgen. De energie-intensieve aard van AI kan namelijk potentiële duurzaamheidsvoordelen ondermijnen. Bovendien brengt de toenemende integratie van AI in elektriciteitssystemen het risico met zich mee dat de machtsdynamiek verschuift naar grote Amerikaanse of Chinese techbedrijven. Daardoor worden netbeheerders en nutsbedrijven afhankelijk, neemt het democratisch toezicht af en ontstaan mogelijk monopolistische marktstructuren.
Niet en Van Est pleiten daarom voor robuuste governance-kaders. Dat vraagt om extra aandacht voor AI in de elektriciteitssector bij het implementeren van de Europese AI-wet. Nationale toezichthouders dienen de risico’s aan te pakken door te eisen dat de gebruikte AI-toepassingen transparant zijn, dat er publieke controle over mogelijk is, en dat ze interoperabel zijn, zodat verschillende systemen in staat zijn om met elkaar te interacteren.
De onderzoekers schrijven hun artikel voor een speciale uitgave van het Oxford Energy Forum over AI in de energiesector. Oxford Energy Forum is een openaccess-tijdschrift dat het maatschappelijke en politieke debat wil informeren en stimuleren.
Niet, I. & Van Est, R. (2025) Social costs of AI in the electricity sector: Keep a close eye on sustainability and balance of power. Oxford Energy Forum (OEF) 145: 29-31.
Gerelateerde publicaties:
