Health apps helpen ons om onszelf te monitoren; van gewicht tot bloedsuikerwaarden en hartritmes. Maar reikt hun impact verder dan we denken? In ’t Dolhuys/ Museum van de Geest gingen oprichter van Nexthealth (promotor van digitale gezondheidszorg) Maarten den Braber, filosofe Marjolein Lanzing en journalist Frank Mulder in gesprek met elkaar en het publiek. Onderzoeker Maartje Niezen (Rathenau Instituut) was gespreksleider.
Verschillende visies
Den Braber ziet de apps als informatiebron: ‘ik kies zelf de apps uit die mij helpen. Ik houd mijn gewicht en slaap bij zodat ik op het moment dat ik wat wil weten, ik ook informatie heb. Bijvoorbeeld waarom ik de ene periode actiever ben dan de andere’. Mulder stelt dat het volgen van het eigen gewicht wellicht voor Den Braber werkt, maar niet voor alle mensen uit een Utrechtse achterstandswijk. ‘Die eten chips als lunch’. Ongezond gedrag heeft volgens Mulder niet te maken met gebrek aan kennis, maar met het missen van zingeving, gebroken gezinnen, geen mensen om je heen hebben. ‘Waarom zou je op je lichaam letten als je leven toch klote is?’ De app pakt een maatschappelijk probleem als overgewicht dus niet aan. Lanzing signaleert hoe apps mensen kunnen helpen regie te nemen over de eigen gezondheid, maar dat diezelfde technologie ook door overheid of verzekeringsmaatschappijen voor andere doeleinden kan worden ingezet.
Maakbaar mensbeeld
Er wordt dus heel verschillend gedacht over apps. Het individuele of het collectieve perspectief maakt daarbij het verschil. Belangrijk is volgens de zaal dat het monitoren van de eigen gezondheid een persoonlijke keuze blijft en geen verplichting wordt. Het streven naar een perfecte gezondheid kan zomaar een algemene norm worden. Eerder onderzoek van het Rathenau Instituut hierover concludeert dat wanneer we vinden dat digitale zorgtechnologie een rol moet spelen in onze gezondheidszorg we daar doelbewust mee om dienen te gaan. Het doel moet niet zijn zo veel mogelijk gegevens verzamelen, maar regie houden over welke gegevens worden verzameld en waarvoor. Technologie heeft immers niet alleen positieve toepassingen, maar kan ook onbedoelde effecten hebben.
Regie over gezondheid
De paneldiscussie ‘Volmaakt imperfect’ (Dolhuys, museum van de geest: 5 juli ’18) over de effecten van digitale technologieën op onze drang onszelf te perfectioneren, is onderdeel van het debat over digitale gezondheidsregie dat het Rathenau Instituut stimuleert. Het inzien en delen van gezondheidsgegevens wordt steeds meer aangemoedigd: vanuit de overheid, het zorgveld maar ook door commerciële partijen en burgers zelf. De verwachting is dat mensen door een beter inzicht in de eigen gezondheidsgegevens meer regie krijgen over hun eigen gezondheid(szorg).
