Met beleid vormgeven aan socio-technische innovatie
Samenvatting
We noemen innovatie een socio-technisch proces omdat nieuwe technieken hun omgeving veranderen. Naarmate innovatie sneller en complexer wordt, is er meer onzekerheid over de wenselijkheid van innovaties en de effectiviteit van bestaand beleid en regelgeving. Die onzekerheid verdwijnt nooit. De uitdaging is om een productieve en verantwoorde manier te vinden om met deze onzekerheid om te gaan.
Na de drones, de auto's en de taxi's komen er vast andere innovaties die niet passen binnen bestaande beleidskaders. Hoe kunnen beleidsmakers zich daarop voorbereiden? Hoe kunnen ze reageren op onvoorspelbare technische mogelijkheden en onverwachte wendingen in de maatschappij? Kun je deze innovaties zo stimuleren dat die bijdraagt aan maatschappelijk wenselijke uitkomsten, zoals de bereikbaarheid van steden, een beter milieu of veilig verkeer?
Het Rathenau Instituut voert op dit moment een verkenning uit naar hoe innovatie en regulering elkaar beïnvloeden. Denk daarbij aan de invloed van internet op auteursrecht, aan de frictie tussen synthetische biologie en eigendomsrecht en aan innovaties op nanomedisch gebied versus EU-regulering.
Het bijgevoegde essay is een zijstapje van deze verkenning. We schreven het essay in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Aan de hand van civiele drones, zelfsturende auto's en UberPop gaan we in op technologische innovaties en gevolgen voor beleid en regelgeving.
Het essay en de verkenning passen in onze werkprogrammalijn 'Grenzeloze innovatie'. Het Rathenau Instituut wil met dit essay een handreiking bieden om voor beleidsmakers én andere stakeholders helder te maken welk type uitdaging innovatie opwerpt voor beleid en welke type beleidsrespons daarbij past.
Bij voorkeur citeren als:
Maclaine Pont, P., R. van Est, J. Deuten (2016). Met beleid vormgeven aan socio-technische innovatie. Den Haag: Rathenau Instituut