Met digitale middelen besluitvorming verbeteren
foto: Lex van Lieshout/ANP
In het kort:
- Een digitaal participatieproces opzetten is niet eenvoudig.
- Buitenlandse voorbeelden laten zien hoe in de verschillende participatiebehoeftes van burgers kan worden voorzien.
- Leg de verbinding met een concrete besluitvormingsagenda en wees helder over doel en proces.
In Nederland worden veel initiatieven ondernomen om burgers meer te betrekken bij het openbaar bestuur. Die initiatieven vinden vooral plaats op lokaal en regionaal niveau. Een groot deel van de onvrede van burgers heeft echter betrekking op het landelijk beleid. Daarbij gaat het om onderwerpen als migratie, Europese samenwerking en de sociale zekerheid.
In andere landen zijn duidelijke voorbeelden van hoe zij inspelen op de verschillende behoeftes van burgers om bij het beleid te worden betrokken. Duitsland en Griekenland hebben websites met gedetailleerde informatie over wat volksvertegenwoordigers doen. Taiwan werkt met een digitaal platform waarop burgers en belanghebbenden beleidsmakers kunnen adviseren. Estland kent een platform waarop burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties bij het maken van beleid worden betrokken.
Meer kennis en draagvlak
Het vormgeven van digitale participatietrajecten is niet eenvoudig. Eerdere pogingen zorgden regelmatig voor teleurstelling bij deelnemers. Het gevoel dat er maar weinig met hun inbreng was gebeurd, leidde tot frustratie en meer wantrouwen tegenover de politiek.
Wanneer aan zes voorwaarden wordt voldaan, kan digitale participatie leiden tot beleid dat gebaseerd is op meer kennis, door een grotere groep mensen wordt geaccepteerd en minder ter discussie wordt gesteld. Vooral de eerste twee voorwaarden zijn daarbij belangrijk.
- Verbind het proces aan een concrete agenda of besluit.
- Wees helder over het proces en doel.
- Geef feedback aan de deelnemers.
- Doe meer dan handtekeningen verzamelen.
- Mobiliseer op maat: online en offline.
- Herhaal en verbeter.
