calendar tag arrow download print
Doorgaan naar inhoud

Laat chief scientist bruggen slaan tussen wetenschap en beleid

nieuws
04 oktober 2024
ministerie beleid kennisgedreven democratie

De skyline van Den Haag met verschillende ministeries. Foto: Laurens van Putten / ANP

Image
Skyline van Den Haag met verschillende ministeries
Een chief scientist bij een ministerie kan goed worden ingezet om bruggen te slaan tussen wetenschap en beleid. Dat stelt het Rathenau Instituut in een verkenning die vandaag verschijnt.

Volgens het Rathenau Instituut kan een chief scientist helpen om wetenschappelijke kennis beter te benutten. Het inzetten van zo’n adviserend wetenschapper met bijbehorend team kan beleidsmakers bewuster maken van wetenschappelijke kennis en helpen bij het beoordelen van beleidsvoorstellen. Ook vergroot het de beschikbaarheid van kennis als er sprake is van voorvallen en crises. Wel moet de chief scientist worden toegerust met de juiste middelen en bevoegdheden en is het belangrijk dat deze het al bestaande stelsel van beleidsadvisering versterkt en niet vervangt.

De verkenning De rol van de chief scientist bij kennis voor beleid is geschreven naar aanleiding van de groeiende aandacht van politici, beleidsmakers en adviseurs voor hoe wetenschappelijke kennis en inzichten een grotere rol kunnen spelen binnen het overheidsbeleid. Het bureau van de chief scientist, zoals die bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk bestaat, wordt vaak als oplossing aangedragen. In Nederland werken verschillende ministeries met een chief science officer.

Wel voor beoordeling

De verkenning laat zien dat investeren in het versterken van de chief scientists ook binnen Nederland voordelen zouden kunnen opleveren. Dit geldt vooral voor het vanuit wetenschappelijke inzichten beoordelen van concrete beleidsvoornemens, al dan niet als reactie op actuele gebeurtenissen. De advisering hierover is namelijk voor externe adviseurs lastiger omdat ze beperkter zicht hebben op wat er binnen een ministerie gebeurt en minder snel kunnen reageren.

Niet voor ontwikkeling

Anderzijds zijn die externe adviseurs, zoals de planbureaus, adviesraden en publieke kennisinstellingen, wel goed in staat om wetenschappelijke kennis en inzichten aan te dragen voor de ontwikkeling van nieuw beleid. Die taak hebben ze de laatste jaren ook steeds meer op zich genomen als reactie op de keuze van ministeries om steeds minder kennis in eigen huis te hebben. Het Rathenau Instituut schrijft in de verkenning dat een sterkere positie in Nederland van chief scientists in ieder geval niet moeten leiden tot het politiseren van wetenschappelijke kennis, dubbel werk en competentiestrijd.

De verkenning bouwt voort op een bijeenkomst die het Rathenau Instituut met het ministerie van OCW organiseerde in april. Daarbij sprak onder andere Charlotte Watts, de chief scientific adviser van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking.