Vuurproef voor beoordelingsinstrument
Het Rathenau Instituut heeft een instrument ontwikkeld om de kwaliteit van wetenschapscommunicatie te kunnen beoordelen. De publicatie van dit beoordelingsinstrument was het startschot voor een open dialoog. Blogpost 4 in een serie.
Door Alex Verkade
Op maandag 10 april ontmoetten ruim 300 wetenschapscommunicatie-experts elkaar op de nationale Vakconferentie Wetenschapscommunicatie in het Museon in Den Haag. Daar spraken ze een dag lang over maatschappelijke impact. Hoe kun je impact definiëren? Waarom is publieke betrokkenheid bij wetenschap belangrijk? Op welke manier kan wetenschapscommunicatie hieraan bijdragen?
Voor het Rathenau Instituut was de conferentie een buitenkans. In één dag konden we met tientallen experts het gesprek aangaan over kwaliteit van wetenschapscommunicatie, van gedachten wisselen over valorisatie in de zin van het betrekken van publieken én in een dry run de toepassing van ons beoordelingsinstrument testen.
Expertjury beoordeelt voorstel aan de hand van instrument
Aan die test wijdden we een sessie met – tot teleurstelling van meer belangstellenden – een strikt maximum van 30 deelnemers. De kern van de sessie was een mock up jurybijeenkomst, waarin drie jury’s van experts een fictief projectvoorstel beoordeelden aan de hand van ons instrument.
Dit was de vuurproef voor het instrument. Werkt het? Wat kan beter? Levert het een consistente beoordeling van een project op en zijn experts het er überhaupt over eens wat kwaliteit van wetenschapscommunicatie betekent?
GravityGame, een game over zwaartekrachtgolven
Het antwoord op die laatste vraag bleek na afloop van de juryronde bevestigend te zijn. Alle drie de jury’s concludeerden dat het te beoordelen project GravityGame niet best was. Niet omdat dat er zo dik bovenop lag – hoogleraar wetenschapscommunicatie Ionica Smeets (Universiteit Leiden): “Ik ben bang dat als ik dit voorstel aan een groep willekeurige natuurkundigen voorleg ze misschien wel heel enthousiast zijn” – maar omdat aan de hand van het beoordelingsinstrument precies aangewezen kon worden waar het aan schortte.
Juryvoorzitter Leonie van Drooge (Rathenau Instituut) zag dat haar juryleden moeite hadden met het open karakter van één van de indicatoren. Zij wilden het graag letterlijk volgen, maar kwamen dan niet tot een bevredigende conclusie. De jury voorgezeten door Frans van Dam (Universiteit Utrecht) loste dat op door de letterlijke interpretatie los te laten en te oordelen in de geest van het instrument. De derde jury kwam bij monde van voorzitter Santje van Londen (Ministerie van OCW) tot exact hetzelfde oordeel. Een samenvatting van het juryoordeel vindt u in de pdf, onder het voorstel.
Verrassing: het instrument wordt al gebruikt
De sessie en de conferentie herbergden echter nog een mooie verrassing: het instrument wordt door experts al gebruikt. Niet ter beoordeling van externe voorstellen, maar om eigen projecten gestructureerd mee op te zetten of aan te toetsen. Het wordt gebruikt om collega’s die geen expert zijn op weg te helpen en uit te leggen waar goede wetenschapscommunicatie aan voldoet. Wetenschapscommunicator Henk Mulder (Rijksuniversiteit Groningen): “Doordat het instrument als rubric is vormgegeven, helpt het niet alleen om te zien waar een project niet voldoet, maar ook hoe het beter kan.” Nanofysicus Julia Cramer (QuTech): “Ik kreeg het instrument doorgestuurd van een hoogleraar nanofysica.”
We nodigen je van harte uit hierop te reageren, met vragen, kritiek en andere input. Reageren kan besloten, via e-mail, of via Twitter.
Alex Verkade is tijdelijk verbonden aan het Rathenau Instituut.