calendar tag arrow download print
Doorgaan naar inhoud

Hoe verhoudt privacy zich tot het verzamelen van data door gemeenten?

artikel
05 juni 2019
sensoren camera Big data
Image
Minder privacy, voor veiligheid en leefbaarheid

Minder privacy, maar wel meer veiligheid en leefbaarheid. Grote steden maken steeds meer gebruik van data en technologie. Wat betekent dat voor de inwoners?

In 2017 trok Nederland meer dan 42 miljoen toeristen, veruit de meesten (37%) gingen naar Amsterdam, meldt het CBS. Hoe zorg je dat al deze mensen en de inwoners van Amsterdam zich nog veilig kunnen begeven in het verkeer? Een oplossing is de inzet van technologie en data. Zo gebruikt Amsterdam wifisignalen om mensenstromen in kaart te brengen. ‘Als je bijvoorbeeld ziet dat mensen niet eens meer naar de ingang van de Oude Kerk kunnen komen door de drukte, dan kun je proberen ze een andere kant op te sturen door borden neer te zetten’, zei wethouder Touria Meliani in de Volkskrant.

Vragen rondom het volgen van data

Dat klinkt logisch. Maar het plaatsen van camera’s en het volgen van data roept vragen op. Wat betekent het voor inwoners? Hoe zit het bijvoorbeeld met autonomie en privacy als je voortdurend wordt gemeten en gestuurd? Van wie zijn de data? En hebben stedelingen zelf controle over de technologie?

Op 5 juni 2019 spreekt AP met VNG. Een van de gespreksonderwerpen is ‘Waardevol Digitaliseren’, een rapport dat het Rathenau Instituut uitvoerde op verzoek van VNG. ‘De digitalisering heeft zo’n fundamentele impact op onze samenleving dat het vragen oproept die onze waarden raken. De technologie staat voor niets, maar we moeten ons telkens de vraag stellen of het effect in alle opzichten wenselijk is’, zegt Franc Weerwind in het voorwoord. Franc Weerwind is voorzitter Commissie Dienstverlening en Informatiebeleid, Vereniging van Nederlandse gemeenten.

Slimme steden vragen om waarborgen

'De opkomst van slimme technologie in stad zorgt voor nieuwe maatschappelijke en juridische vragen', zegt Linda Kool, onderzoeker bij het Rathenau Instituut. 'Het is belangrijk dat hier snel meer duidelijkheid over komt. Gemeenten, het Rijk en toezichthouders kunnen hierbij zoveel mogelijk samen optrekken, zodat niet iedere gemeente het wiel opnieuw hoeft uit te vinden. En burgers, bedrijven en andere organisaties weten waar ze aan toe zijn.'

In een reeks artikelen onderzocht het Rathenau Instituut in 2017 slimme steden. Sturen met data vraagt om waarborgen. De slimme stad vraagt niet alleen om aandacht voor privacy en veiligheid, maar ook om een bredere bescherming van de menselijke waardigheid van het individu. Tijdens het (door)ontwikkelen van technologieën om via data en camera’s de leefbaarheid te vergroten, is het belangrijk kritische vragen te blijven stellen. Zo blijven maatschappelijke waarden onderdeel van de technologie. Lees: