Externe veiligheid: regels voor de berging van radioactief afval
Op 21 maart voert de vaste Tweede Kamercommissie voor Infrastructuur en Waterstaat een commissiedebat met als thema Externe Veiligheid. Eén van de onderwerpen die hiervoor op de agenda staat, is het beheer van radioactief afval. Het Rathenau Instituut attendeert de commissie ter ondersteuning bij dit debat op de belangrijkste bevindingen uit het rapport Regels voor het langdurig beheer van radioactief afval.
Uit onze studie komen de volgende inzichten naar voren:
- De regels die van toepassing zouden worden bij de realisatie van een eventuele eindbergingsfaciliteit, zijn nog niet concreet genoeg. Dit kan zorgen voor onduidelijkheid over bijvoorbeeld taken en verantwoordelijkheden van overheden.
- Internationale organisaties dringen erop aan dat overheden burgers in een vroeg stadium betrekken bij beslissingen over waar het afval definitief komt te liggen. De huidige regelgeving biedt hiervoor onvoldoende handvatten.
- Door regelgeving meer in lijn te brengen met het eigen beleid en internationale aanbevelingen, kan de regering rechtsonduidelijkheid en rechtsonzekerheid voorkomen.
Nederland wil rond het jaar 2100 een beslissing nemen over hoe en waar het zijn radioactief afval definitief zal opbergen. Onze studie geeft een overzicht van de regels die hierbij een rol spelen. Het richt zich op de wet- en regelgeving met betrekking tot drie belangrijke aspecten: veilig beheer, de keuze van een bergingsplaats en de inspraak van de samenleving hierbij. We laten zien in hoeverre deze regels overeenkomen met het beleid en internationale afspraken.
Onze analyse maakt duidelijk dat het verstandig is dat het kabinet alvast gaat nadenken over het aanpassen van de regels die bij het beheer van radioactief afval een rol spelen. Dat wordt nog relevanter als de huidige nucleaire ambities worden gerealiseerd, aangezien dat tot meer radioactief afval zal leiden. Dit zal Nederland voor een lange periode veilig moeten beheren.
Eerdere studies die we hebben uitgebracht over de besluitvorming over het langdurig beheer van radioactief afval, kunt u vinden in het dossier op onze website. Daar leest u ook wat wij nog meer doen binnen dit project.
De staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat heeft het Rathenau Instituut gevraagd om medio 2024 te adviseren hoe Nederland kan besluiten over het langdurig beheer van radioactief afval. Het bovengenoemde rapport is een juridische voorstudie voor dit advies.