Wat is inmenging?
In de media gaat het regelmatig over inmenging, maar wat is dat eigenlijk?
Dit artikel hoort bij ons lopende onderzoek Scrollend naar de stembus - hoe socialemediaplatformen verkiezingen beïnvloeden. We kijken hierin hoe aanbevelingsalgoritmen, die bepalen welke berichten wij te zien krijgen, kunnen bijdragen aan beïnvloeding tijdens verkiezingen.
De Europese Unie heeft in het verleden vastgesteld dat vanuit het buitenland via online kanalen is geprobeerd verkiezingen in EU-lidstaten te beïnvloeden. Dit wordt aangeduid als inmenging: een buitenlandse partij mengt zich ongevraagd in een binnenlandse aangelegenheid.
De term inmenging draagt twee veronderstellingen met zich mee. Ten eerste gaat het om een verandering of aanpassing van iets dat al bestaat. En ten tweede gaat het om een verandering die van buitenaf plaatsvindt. In de context van verkiezingen doelen we op ongevraagde tussenkomst of bemoeienis door mensen die niet in Nederland mogen stemmen, maar wel invloed willen uitoefenen op de verkiezing.
Inmenging kan gebeuren door georganiseerde groepen of door mensen die op eigen initiatief handelen. Het is meestal moeilijk te achterhalen wie er achter beïnvloedingspogingen zitten en of dit om binnenlandse of om buitenlandse actoren gaat.
Pogingen van inmenging door buitenlandse socialemedia-accounts raken vaak verweven met binnenlandse socialemedia-activiteiten. Een voorbeeld is wanneer socialemedia-accounts zich mengen in gesprekken tussen Nederlandse accounts, zonder dat duidelijk is dat achter deze accounts mensen uit het buitenland schuilgaan. Een ander voorbeeld is het financieren van influenceraccounts op socialemediaplatformen. Dat kan zonder dat een influencer ervan bewust is waar het geld vandaan komt. Zie ook: Welke manieren zijn er voor inmenging via sociale media?
Wat het uiteindelijke effect van inmenging is op een verkiezing, is een open vraag voor onderzoekers. Het is goed voorstelbaar dat een inmeningspoging op sociale media niet de enige factor is die bepaalt op wie iemand stemt. In hoeverre pogingen van inmenging via socialemedia leiden tot verandering van stemgedrag is nog onderwerp van onderzoek.
Ook wordt er in onderzoek gewezen op de ondoorzichtigheid van de online-industrie. Veel accounts opereren onder een pseudoniem. Achter welke accounts buitenlandse mensen schuilgaan, is daarom niet altijd duidelijk. Dat maakt het moeilijk om vast te stellen door wie, en op welke schaal is ingemengd.
Meer weten?
Nieuwsgierig naar de antwoorden op andere veelgestelde vragen rond aanbevelingsalgoritmes en beïnvloeding? Alle vragen zijn te vinden in Scrollend naar de stembus:
