Werking van het wetenschapssysteem

Thema

Het Rathenau Instituut heeft mede tot taak inzicht te verschaffen in de werking van het wetenschapssysteem. Daartoe onderhouden we een uitgebreide reeks van factsheets en datapublicaties en brengen wij diverse periodieke rapporten uit, waaronder de TWIN­cijfers en de Balans van de Wetenschap. Naast deze doorlopende activiteiten maken we verdiepende analyses over specifieke thema’s naar aanleiding van ontwikkelingen in wetenschap en beleid.

Wetenschapssysteem-Rathenau-Instituut.jpg Nederlandse wetenschap als werelderfgoed: het Eise Eisinga Planetarium in Franeker
Het Eise Eisinga Planetarium in Franeker, in 2023 uitgeroepen tot werelderfgoed.
Foto: Jilmer Postma / ANP

Voorbeelden van thema’s die wij onderzoeken zijn publieke onderzoeksinvesteringen, wetenschappelijke loopbaanontwikkeling, en vertrouwen in wetenschap. Twee ontwikkelingen die de komende jaren onze bijzondere aandacht hebben, zijn de gevolgen van de bezuinigingen op onderzoek en de impact van AI op het wetenschappelijk onderzoek.

Programma's

  • Wetenschap onder druk

    De wetenschap wordt geconfronteerd met fikse bezuinigingen. Tegelijkertijd zijn er urgente maatschappelijke vraagstukken, toenemende werkdruk, oplopende geopolitieke spanningen, zorgen over kennisveiligheid en discussies over de waarde van wetenschap. De komende tijd organiseren en faciliteren wij het gesprek over de toekomst van de Nederlandse wetenschap.

    De bibliotheek van Stuttgart

  • Kunstmatige intelligentie

    In deze dynamische context signaleren we een ontwikkeling waarvan de implicaties nog amper te overzien zijn: de snelle opmars van AI in wetenschappelijk onderzoek. Wat betekent AI voor het proces van onderzoek, voor de benodigde kennis en vaardigheden van onderzoekers en voor de aard en validiteit van wetenschappelijke resultaten?

    Man met laptop met daarop ChatGPT

  • Wetenschap in Nederland

    De Nederlandse wetenschap is van hoog niveau en heeft op meerdere fronten een internationale toppositie, maar er zijn belangrijke aandachtspunten, waaronder hoge werkdruk en een sterke nadruk op competitie. Wij voeden het politieke debat over de wetenschap en ondersteunen beleidsmakers met gegevens over recente ontwikkelingen en actuele duiding daarvan.

    Vier jonge mensen lopen naast elkaar