calendar tag arrow download print
Doorgaan naar inhoud

9 inzichten voor onze omgang met technologie

terugblik
15 november 2017
Innovatie Mensenrechten
Image
De wereld digitaliseert razendsnel. Hoe kunnen we daarmee omgaan? Daarover sprak Harvard-hoogleraar Sheila Jasanoff op een bijeenkomst van het Rathenau Instituut in Den Haag op 9 november. Hieronder een korte samenvatting.

Het Rathenau Instituut nodigde professor Jasanoff uit en vroeg haar perspectief op de vraag: Hoe kunnen we ons klaarmaken voor de nieuwste technologieën en de bedrijven die ze ontwikkelen? Het Rathenau Instituut doet al jaren onderzoek naar digitale technologieën en de manier waarop ze ons persoonlijk leven, onze samenleving en onze democratie beïnvloeden. Onderzoekscoördinator Rinie van Est lichtte dit toe in de presentatie Putting human values at the heart of the digital transition. Wat staat ons te doen?

Vijf inzichten van Rinie van Est (Rathenau Instituut)

Van Est: ‘We moeten niet aarzelen om nieuwe, revolutionaire producten te omarmen.’
Hoe dat kan?

  • Leer mensen met de innovaties om te gaan, via onderwijs en nascholing.
  • Breng de instituties bij de tijd: onze wetten, toezichthouders en de politiek.

Aan de andere kant moeten we onze waarden overeind proberen te houden. Drie aanbevelingen hiervoor:

  • Plaats mensen, gemeenschappen en de samenleving centraal in innovatie.
  • Sluit niemand uit om deel te nemen aan digitale innovatie.
  • Bescherm de mensenrechten en vul ze aan. Bijvoorbeeld met het recht om niet gemeten te worden.

Vier inzichten van Sheila Jasanoff (Harvard University)

Sheila Jasanoff gaf vervolgens aan hoe we ervoor kunnen zorgen dat niet alleen de risico’s centraal staan in de discussies over innovatie en digitalisering, maar de rechten van de mensen zelf. Van het individu én de gemeenschap. ‘Hiervoor moeten we wel anders gaan denken.’ Regelgeving, zelfregulering door de markt en ethiek zijn allemaal nuttige kaders bij de introductie van een nieuwe technologie, maar op zichzelf niet genoeg.

Volgens Jasanoff moeten we ons bij een nieuwe technologie vier dingen afvragen:

  • Is er een alternatieve oplossing voor het vraagstuk waarvoor deze technologie dient?
  • Wie zal er waarschijnlijk het meeste schade ondervinden van deze technologie?
  • Wie zal er verliezen en wie zal er baat hebben bij deze technologie?
  • Hoe kunnen we bijdragen aan een verbetering van deze technologie?

Zo kunnen we tot ‘technologies of humility’ komen, die relaties in de samenleving herstellen en versterken. ‘Zo maken we de wereld daadwerkelijk beter met technologie.’ 

Sheila Jasanoff is Professor of Science and Technology Studies (STS) aan de Harvard Kennedy School. Eerder dit jaar schreef ze The Ethics of Invention – Technology and the Human Future.

Meer lezen?

Download de presentatie van Rinie van Est.
Download de presentatie van Sheila Jasanoff.

Lees meer in onze blogserie over digitalisering.